Geçtiğimiz ayın sonlarına doğru; Google’ın genel arama pazarındaki hâkim durumunu kötüye kullanarak çevrim içi alışveriş hizmetleri pazarındaki rakiplerinin faaliyetlerini zorlaştırmak suretiyle 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 6. maddesini ihlal ettiğinden bahisle 98.354.027,39-TL idari para cezasına çarptırılması gündemi meşgul etmişti. Piyasadaki hâkim durumu nedeniyle pek çok ülkedeki düzenleyici otoritelerin hedefinde olan Google’ın, Rekabet Kurumu ile yaşadığı sorunlar elbette bu dosyadan ibaret değil. Bu yazıda, geçen yılın sonunda hem Google’ı hem Android işletim sistemli cihaz üreticilerini hem de bu cihazların kullanıcılarını etkileyebilecek Rekabet Kurumu kararları kısaca ele alınmaktadır.
Rekabet Kurumu, 19.09.2018 tarih ve 18-33/555-273 sayılı kararı ile; Google ekonomik bütünlüğünün, cihaz üreticileri ile imzaladığı; Mobil Uygulama Dağıtım Sözleşmelerinde yer alan Google aramanın sözleşme ile belirtilen noktalarda varsayılan olarak atanmasına ve Google arama parçacığının ana ekranda konumlandırılmasına; Google Webview bileşeninin ilgili işlev için varsayılan ve tek bileşen olarak atanmasına yönelik uygulamaları ile Gelir Paylaşımı Sözleşmelerinde yer verilen ve Google aramanın cihazlarda münhasıran yüklenmesini temin eden hükümler yoluyla 4054 sayılı Kanun’un 6. maddesini ihlal ettiğine karar vermiş ve bu nedenle Google’ı 93.083.422,30-TL tutarında idari para cezasına çarptırmıştı. İlaveten hukuka aykırılıkları gidermesi için 6 aylık süre tanımıştı.
Rekabet Kurumu’nun vermiş olduğu süre geçtiğimiz yıl Ağustos ayında dolmuş ve Kurum bunun üzerine 07.11.2019 tarih ve 19-38/577-245 sayılı kararı ile:
- Yapılan değişikliklerin arama erişim noktalarında ve tasarım tercihleri sonucunda ortaya çıkabilecek tüm arama noktalarında Google Arama’nın varsayılan olarak atanmasına ilişkin hükümlerin ortadan kaldırılması bakımından yeterli olmadığını kaydetmiş,
- Yapılan sözleşme değişikliklerinin hukuka aykırılıkları ortadan kaldırmak bakımından yeterli olmadığına hükmetmiştir.
Bu nedenle Google’ın ihlali sürdürdüğü her gün için 2018 yılı Türkiye cirosunun onbinde beşi oranında olmak üzere idari para cezasına çarptırılmasına karar vermiştir.
Bunun üzerine Google’dan bir karşı hamle gelmiş ve Android işletim sistemli cihaz üreticilerine; 2019 yılı sonu itibariyle Türkiye’de yeni çıkacak Android işletim sistemli cihazlarla ilgili sözleşmelerin yapamayacağını bildirmişti. Bu uygulamadan hâlihazırda Türkiye piyasasında olan cihazların ve diğer Google uygulamalarının etkilenmeyeceği de ifade edilmişti. Bu gelişme sonrasında gözler 2020 yılında piyasaya sürülecek cihazlara çevrildi.
Android işletim sistemli cihazların en büyük üreticilerinden Samsung, Şubat ayında 2020 yılı için yeni cihazlarını tanıttı. İlgili cihazların Amerika Birleşik Devletleri ile eş zamanlı olarak Mart ayında Türkiye’de de piyasaya sürüleceği belirtilerek ön siparişleri toplanmaya başladı. Cihazların Google servisleriyle beraber piyasaya sürülüp sürülmeyeceği henüz netleşmiş değil.
Ancak Rekabet Kurumu’nun tespit ettiği hukuka aykırılıklar giderilmediği müddetçe; gerek hâlihazırda piyasada bulunan ve Google servislerini içeren cihazlar gerekse Mart ayından itibaren piyasaya sürülecek ve Google servislerini içerecek cihazlar bakımından ihlal devam edeceğinden, Google’ın günlük para cezası uygulanmaya devam edecek. Dolayısıyla Google ve Android işletim sistemli cihaz üreticilerinin alacağı olası tedbirler Türkiye’deki Android cihaz kullanıcılarının kullanıcı deneyimlerini etkileyebilir.
Av. Kerem Utku Örer
MART 2020
Tarlan Avukatlık Bürosu Bloğu 