Yabancıların çalışma izinleri hakkında kanun 06 Mart 2003’te yürürlüğe girdikten sonra kanun hakkındaki ilk yönetmelik 29 Ağustos 2003 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Ancak yönetmelik ilk hali ile yürürlükte kalmayıp, 2 kez değişikliğe uğramıştır ve ilk değişiklik 24 Nisan 2004 yılında yapılırken; son değişiklik de 21 Ocak 2010 tarihinde gerçekleştirilmiştir.
Bu inceleme yazısında son değişikliğin yabancıların çalışma izninden muafiyet sürelerine etkisi ele alınacaktır. Söz konusu muafiyet süresi bazı maddelere dahil olan yabancılar için uzatılırken, bazı maddelere dahil olan yabancılar için kısaltılmıştır.
Yabancıların çalışma izninden muafiyetinin ele alındığı 55. maddenin 1. fıkrasında süreler yönünden yapılan değişiklikler şu şekildedir;
- 21 Ocak 2010 tarihli yönetmeliğin (b) bendinde, yönetmeliğin eski halinde yer almayan bir ibare eklenmiş ve süre yönünden belirleme yapılmıştır. Şöyle ki; maddeye sportif faaliyetler amacıyla 4 aydan az süreli Türkiye’ye gelen kişiler de çalışma muafiyetine sahip yabancılar arasına eklenmiştir.
- 55. maddenin 1.fıkrasının (e) bendi için; yönetmeliğin eski halinde yer alan eğitim süresiyle sınırlı olarak üniversiteler ile kamu kuruluşlarına bilgi ve görgülerini artırmak üzere gelen yabancılar için söz konusu süre yönetmeliğin yeni halinde 2 yılı geçmemek ve eğitim süresiyle sınırlı olacak şekilde değiştirilmiştir. Değişiklik ile üst sınır olarak 2 yılı geçmeme şartı eklenmiştir.
- Maddenin (f) bendinde ise; sosyo- kültürel ve teknolojik alanlar ile eğitim konularında hizmet sağlayabilecek kişilerin çalışma izni muafiyeti süresi 3 aydan 6 aya çıkarılmıştır.
- Maddenin (g) bendinde ise; Avrupa Birliği Eğitim ve Gençlik Programları Merkezi Başkanlığının yürüttüğü programlar kapsamında gelecek yabancıların program süresinde çalışma izni muafiyeti bulunmaktadır. Yönetmeliğin eski halinde Türkiye’nin taraf olduğu ikili ya da çok taraflı sözleşmeler gereğince veya konsorsiyumlar tarafından yürütülecek ulusal, uluslar arası kuruluşlarda çalışacak yabancıların çalışma izni almalarına gerek bulunmamaktaydı. Yönetmelikteki değişiklik ile muafiyet, program süresi dahilinde geçerli hale getirilmiştir.
- Maddenin (ğ) bendinde ise; kapsam ve süresi konusunda Bakanlık, İçişleri ve Dışişleri Bakanlığı ile Yüksek Öğretim Kurulu Başkanlığının mutakabata vardığı uluslar arası stajyer öğrenci programları çerçevesinde staj görecek yabancıların çalışma izni almasına gerek bulunmamaktadır. Yönetmeliğin eski halinde bu bentte karşılıklık esası aranarak öğrenci değişim programları çerçevesinde staj süreleri ile sınırlı kalmak kaydıyla özel veya kamu kurum ve kuruluşlarında staj yapacak yabancı öğrenciler çalışma izninden muaf tutulmakta idi.
- Maddenin (h) bendinde ise; yönetmeliğin eski halinde görev süresi 6 ayı geçmemek kaydıyla Türkiye’ye gelen tur operatörü temsilcisi yabancıların çalışma izni almasına gerek bulunmazken, bu süre yeni yönetmelikte 8 ayı geçmemek üzere değiştirilmiştir.
Yönetmeliğin 55. maddesinin devam eden fıkralarında da değişiklik yapılmıştır. Bu değişikliklere göz attığımız zaman;
- 2. fıkrada; Yönetmeliğin eski halinde Türkiye’nin taraf olduğu ikili ya da çok taraflı sözleşmeler gereğince veya konsorsiyumlar tarafından yürütülecek ulusal, uluslar arası kuruluşlarda çalışacak yabancıların hizmet süresi 1 yılı geçtiği taktirde Bakanlıktan izin alınması şartı gerekirken yönetmeliğin yeni halinde bu şarta yer verilmemiştir.
- 3. fıkrada ise; birinci fıkranın (b), (c), (ç) (d), (f) ve (h) bentleri kapsamındaki yabancılar muafiyetten 1 takvim yılı içinde muafiyet hükümlerinden sadece bir kez yararlanabileceği ve bu haktan yararlanabilmek için yabancının daha önce aynı amaçla almış olduğu ikamet tezkeresinin bitiş tarihinden itibaren üç ayın geçmiş olması şartı yer almaktadır. Bu fıkranın önceki halinde muafiyet hakkından yararlanabilmek için ikamet tezkeresinin bitiminden itibaren 3 ayın geçmiş olması şartı yer almamaktaydı.
- 4. fıkrada ise; 55. maddede sayılan yabancılar için ülkeye giriş yaptıkları tarihten itibaren otuz gün içerisinde ve her halükarda faaliyetlerine başlamadan önce geliş amaçlarını, ne kadar süre ile nerede kalacaklarına dair bilgileri, bulundukları yerin emniyet makamlarına bildirerek ikamet tezkeresi almak zorunda oldukları belirtilmiştir. Fıkranın önceki halinde en geç otuz gün içerisinde emniyet makamlarına bildirme zorunluluğu yer almıyordu.
MAYIS 2010
Tarlan Avukatlık Bürosu Bloğu 