Türk Ticaret Kanunu’nda (“TTK”) sermaye şirketi olarak düzenlenen Limited Şirketler, gerçek veya tüzel kişi niteliğindeki en fazla elli ortak tarafından kurulabilmektedir. Limited şirket ortağı, şirkete koymuş olduğu ayni veya nakdi malvarlığı karşılığında şirkette pay sahibi iken, limited şirket müdürü şirketin yönetimi ve temsili ile görevlendirilen gerçek veya tüzel kişidir. Bu yazımızda limited şirketin ortakları ve müdürlerinin şirketin borçlarından sorumluluğuna değinilmiştir.
- Limited Şirket Ortaklarının Sorumluluğu
TTK’nın 573. maddesi limited şirket ortaklarının şirkete karşı taahhüt etmiş oldukları sermaye koyma borcu ve şirket sözleşmesinde öngörülmüş ise ek ödeme ve yan edim yükümlülüklerini yerine getirmekle sınırlı olarak sorumlu olduklarını belirtmiştir. Ortakların sermaye koyma borcunu yerine getirmemesi halinde şirket tarafından ortaklardan bu borcun yerine getirilmesi talep edilebilir. Ortakların sorumluluğuna ilişkin genel ilke bu şekilde olmakla birlikte kamu borçları ortakların sınırlı sorumluluğunun istisnasını oluşturmaktadır.
Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkındaki Kanuna göre, limited şirket ortakları şirketten tahsil edilemeyen borçlardan sermaye hisseleri oranında sorumludur. Ancak Yargıtay kararlarında bunun için öncelikle şirket hakkında takip yapılması gerektiği, takip sonucunda tahsil edilemez ise şirket ortaklarının malvarlığına başvurulması gerektiği belirtilmektedir. Ortağın şirketteki sermaye payını devretmesi halinde ise payı devreden ve devralan birlikte sorumlu olur. Kamu alacaklarından her ortak kendi payı oranında sorumlu olduğundan, kendi payına düşenden fazla ödeme yapan ortak, ödediği fazla kısım için ortaklık payları oranında diğer ortaklara başvurabilir.
Şirket sözleşmesiyle limited şirket ortaklarına sermaye payı ile beraber ek ödeme yükümlülüğü getirilebilir. TTK’nın 603.maddesi gereğince şirket ortaklarının ek ödeme yükümlülüğünün yerine getirilmesi için bazı şartların gerçekleşmesi gerekmektedir. Buna göre;
a) Şirket esas sermayesi ile kanuni yedek akçeler toplamının şirketin zararını karşılayamaması,
b) Şirketin bu ek araçlar olmaksızın işlerine gereği gibi devamının mümkün olmaması,
c) Şirket sözleşmesinde tanımlanan ve özkaynak ihtiyacı doğuran diğer bir hâlin gerçekleşmiş bulunması
hallerinde ortaktan ek ödeme yükümlülüğün yerine getirilmesi şirket müdürleri tarafından istenebilir. Her ortak, sadece kendi esas sermaye payına düşen ek ödemeyi gerçekleştirecektir. Ek ödeme yükümünü içeren pay devredilirse, payı devralan yeni ortak ek ödeme yükümünü üstlenmiş olur.
- Limited Şirket Müdürlerinin Sorumluluğu
Limited şirketin yönetimi ve temsili ile görevlendirilen müdürler, kanundan veya esas sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerini ihlal ederek şirkete, ortaklara ve şirket alacaklılarına verdikleri zarardan sorumludur. Sorumluluk her müdürün kendi kusuruna göre belirlenir. Ancak limited şirketin özel nitelikteki ticari borçlarından müdürlerin sorumluluğu bulunmamaktadır.
Şirket ortaklarının sorumluluğunda olduğu gibi, şirket müdürleri de şirketten tamamen veya kısmen tahsil edilemeyen kamu borçlarından sorumludur. Burada da yine öncelikle kamu borcunun şirketten tahsil edilmesi, tahsil edilemediği takdirde müdürlere başvurulması gerekmektedir. Şirketin kamuya borçlarından dolayı öncelikle ortağa mı yoksa müdürlere mi başvurulacağı sorusu Danıştay İçtihadı Birleştirme Kurulu tarafından kesin olarak karara bağlanmıştır. Buna göre 213 sayılı Vergi Usul Kanununda ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunda kanuni temsilci ile ortak arasında bir öncelik sıralaması yapılmamış olduğundan, kamu borçlarının tahsili için öncelikle müdürün malvarlığına başvurulması gerekli değildir. Bu nedenle müdür takip edilmeden şirket ortağı da takip edilebilir.
Limited şirket müdürlerinin TTK’nın 644/1. maddesi atfıyla anonim şirket yönetim kurulu üyeleri gibi özel sorumlulukları bulunmaktadır. Buna göre belgelerin ve beyanların kanuna aykırı olması, sermaye hakkında yanlış beyanlar ve ödeme yetersizliğinin bilinmesi, kuruluş ve sermaye arttırımında değer biçilmesinde yolsuzluk gibi hükümlere aykırı hareket eden müdürler hakkında hapis veya adli para cezası uygulanabilecektir.
Anonim şirketlerde olduğu gibi limited şirketlerde de müdürlerin genel kurul tarafından usule uygun şekilde ibra edilmesi halinde sorumlulukları sona ermektedir.
Av. Dilara KARTALOĞLU KILIÇ
TARLAN-BAKSI AVUKATLIK BÜROSU
AV. AYLİN TARLAN- AV. DERYA BAKSI
Tarlan Avukatlık Bürosu Bloğu 