24 Haziran 2020 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7246 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’da (“Kanun”) önemli değişiklikler yapılmıştır. Bu değişiklikler için Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’da Yapılan Değişiklikler başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz. Bu yazımızda 7246 sayılı Kanun ile gelen değişikliklerden biri olan Rekabet Kurulu (“Kurul”) tarafından yapılan yerinde incelemelerde dijital verilerin incelenebilmesi ve bu konuda Rekabet Kurumu’nun (“Kurum”) yayınlamış olduğu kılavuz üzerinde durulacaktır.
Kanun’un yerinde inceleme başlıklı 15. maddesindeki ilgili değişiklik aşağıdaki gibidir.
“Yerinde İnceleme
Madde 15 – Kurul, bu Kanunun kendisine verdiği görevleri yerine getirirken gerekli gördüğü hallerde, teşebbüs ve teşebbüs birliklerinde incelemelerde bulunabilir. Bu amaçla teşebbüslerin veya teşebbüs birliklerinin:
a) (Değişik:16/6/2020-7246/4 md.) Defterlerini, fiziki ve elektronik ortam ile bilişim sistemlerinde tutulan her türlü verilerini ve belgelerini inceleyebilir, bunların kopyalarını ve fiziki örneklerini alabilir, …”
Kurum, yapılan bu değişiklik sonrasında dijital verilerin yerinde incelemesinin nasıl yapılacağına ve uygulanacak usule ilişkin bir kılavuz yayınlamıştır. Bu kılavuz ile görevli meslek personeli (Rekabet Başuzmanı, Rekabet Uzmanı ve Rekabet Uzman Yardımcısını ifade etmektedir.) teşebbüse ait sunucu, masaüstü/dizüstü bilgisayar, taşınabilir cihaz gibi bilişim sistemleri ile CD, DVD, USB, harici hard disk, yedekleme kayıtları, bulut servisleri gibi depolama araçlarında inceleme yapmaya yetkili kılınmıştır.
Yerinde inceleme yapılırken Kurum’un kılavuzda yayınladığı aşağıdaki esaslar göz önünde bulundurulacaktır;
- İnceleme sırasında anahtar kelime arama araçlarından ve dijital verilerde nitelikli arama yapılmasına imkan tanıyan adli bilişim yazılım ve donanımlarından yararlanılır.
- Taşınabilir iletişim cihazlarının (cep telefonu, tablet vb.) teşebbüse ait veri içerip içermediği hızlıca gözden geçirilerek inceleme konusu yapılıp yapılmayacağına karar verilir. Tamamen şahsi kullanıma özgü olan cihazlar ise inceleme konusu yapılamayacaktır.
- İnceleme sonrasında dosya kapsamında delil niteliği taşıdığı düşünülen veriler ayrıştırılarak ve delil niteliği taşımayan diğer veriler kalıcı olarak silinir.
- Gerekli olması halinde dijital veriler, adli bilişim yöntemleri ile iki ayrı veri depolayıcısına kopyalanır. Bu verilerin asılları ile birebir aynı olduğu hash değerleri hesaplanarak teyit edilir. İnceleme sonunda hazırlanacak tutanakta söz konusu dijital verilerin hash değerlerine yer verilir. Tutanak, görevli meslek personeli ve teşebbüs yetkilisi tarafından imza altına alınır. Teşebbüs yetkilisinin tutanağı imzalamaktan imtina etmesi halinde, bu durum tutanağa yazılır ve tutanak, en az iki meslek personeli tarafından imzalanır. İki nüsha olarak düzenlenen tutanağın bir nüshası teşebbüs yetkilisine verilir.
- Asıl olan incelemenin teşebbüs ait yerleşkede sonuçlandırılmasıdır. Ancak gerekli görülen hallerde dijital veriler, adli bilişim yöntemleri ile eşdeğer kopyalar halinde hash değerleri hesaplanıp karşılaştırıldıktan sonra üç ayrı veri depolayıcısına kopyalanır ve incelemeye Kurum bünyesindeki adli bilişim laboratuvarında devam edilmesine karar verilebilir. Kopyalardan bir tanesi teşebbüse bırakılıp diğer iki kopya zarfa konularak meslek personeli tarafından mühürlenmek suretiyle muhafaza altına alınır. İlgili teşebbüs, mühürlü zarfın açılması anında ve Kurum’un adli bilişim laboratuvarında devam edecek inceleme sırasında bir temsilci hazır bulundurmak üzere Kurum tarafından yazılı olarak davet edilir.
- Cep telefonlarından elde edilen dijital verilerin incelenmesi ise her halde teşebbüs yerleşkesinde tamamlanacaktır.
- İncelenen ve dosya kapsamına alınan dijital veriler hakkında teşebbüsün ticari sır niteliğinde veri bulunduğunu ileri sürmesi halinde dijital olmayan verilerde olduğu gibi 2010/3 sayılı “Dosyaya Giriş Hakkının Düzenlenmesine ve Ticari Sırların Korunmasına İlişkin Tebliğ” kapsamında işlem yapılacaktır.
- Yerinde inceleme sırasında kopyalanan veriler, avukat-müvekkil gizliliği ilkesi kapsamında korumadan da yaralanacaktır. Ancak Kurul’un kararlarında da sıkça yer verdiği üzere bu verilerin bu korumadan yararlanabilmesi için teşebbüsün vekili ile arasında işçi-işveren ilişkisi bulunmamalı diğer bir deyişle avukat bağımsız çalışan bir avukat olmalıdır.
Rekabet Kurulu tarafında yapılacak yerinde incelemelerde elde edilecek dijital verilerin incelenmesine ilişkin esaslara kısaca yer verilmeye çalışılmıştır. Uygulamada meydana gelecek ihtiyaçlara yönelik olarak bu kılavuz zamanla değişebilecektir. Bu sebeple konu hakkında yapılacak değişiklikler için Kurul kararları takip edilmelidir.
Av. Sinem İLİKLİ
TARLAN- BAKSI AVUKATLIK BÜROSU
AV. AYLİN TARLAN- AV. DERYA BAKSI
Tarlan Avukatlık Bürosu Bloğu 