1) GİRİŞ
İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun’da (Kanun) içeriğin çıkarılması ve erişimin engellenmesi düzenlenmiştir. Bu kanun uyarınca aşağıda detaylıca incelenmiş olan hallerde yetkili merciler tarafından içeriğin çıkarılmasına veya içeriğe kısmen ya da tamamen erişimin engellenmesine karar verilmektedir.
2) KONU KAPSAMINDA ÖNEMLİ TANIMLAR
Yer Sağlayıcı: Hizmet ve içerikleri barındıran sistemleri sağlayan veya işleten gerçek veya tüzel kişiler.
İçerik Sağlayıcı: İnternet ortamı üzerinden kullanıcılara sunulan her türlü bilgi veya veriyi üreten, değiştiren ve sağlayan gerçek veya tüzel kişiler.
Erişim Sağlayıcı: Kullanıcılarına internet ortamına erişim olanağı sağlayan her türlü gerçek veya tüzel kişiler.
3) İÇERİĞİN ÇIKARILMASI VEYA ERİŞİMİN ENGELLENMESİ
A) İnternet Ortamında Yapılan Ve İçeriği Suç Teşkil Eden Yayınlar
*İnternet ortamında yapılan ve içeriği:
-İntihara yönlendirme, Çocukların cinsel istismarı, Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma, Sağlık için tehlikeli madde temini, Müstehcenlik, Fuhuş, Kumar oynanması için yer ve imkân sağlama suçları,
-Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkında Kanun’da yer alan suçlar,
-Futbol ve Diğer Spor Müsabakalarında Bahis ve Şans Oyunları Düzenlenmesi Hakkında Kanun’da yer alan suçlar,
-Millî İstihbarat Teşkilatının (MİT) görev ve faaliyetlerine ilişkin bilgi ve belgeleri, yetkisiz olarak alan, temin eden, çalan, sahte olarak üreten, bunlar üzerinde sahtecilik yapan ve bunları yok eden, MİT mensupları ve ailelerinin kimliklerini, makam, görev ve faaliyetlerini herhangi bir yolla ifşa etme ile MİT mensuplarının kimliklerini sahte olarak düzenleyen veya değiştiren ya da bu sahte belgeleri kullanma suçlarından,
birini veya birden fazlasını oluşturduğuna dair yeterli şüphe bulunan yayınlarla ilgili olarak içeriğin çıkarılmasına veya içeriğe erişimin engellenmesine karar verilmektedir.
*İçeriğin çıkarılması veya erişiminin engellenmesine ilişkin kararlar, soruşturma aşamasında hâkim tarafından ve kovuşturma aşamasında mahkeme tarafından verilir. Soruşturma aşamasında gecikme durumunda, Cumhuriyet Savcısı da içeriğin çıkarılması veya erişiminin engellenmesi kararı verebilir, ancak kararlarını yirmi dört saat içinde hâkime onaylatma zorunluluğu vardır. Hâkim kararı onaylamazsa, Cumhuriyet Savcısı derhal koruma tedbirini kaldırmak zorundadır.
*Karar Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’na (Kurum) gönderildiğinde derhal ve en geç dört saat içinde uygulanır. Bu kararlara karşı itiraz yolu açıktır.
*İçeriği yukarıda belirtilmiş suç teşkil eden yayınlar bakımından içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi kararını doğrudan Kurum Başkanı (Başkan) verebilmektedir. Başkanın kararı; ilgili içerik, yer ve erişim sağlayıcısına bildirilerek derhal ve en geç dört saat içinde yerine getirilir. Söz konusu yayınları yapan kişilerin kimliklerinin belirlenebilmesi durumunda Başkan tarafından ayrıca Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulur.
*Soruşturma sonucunda kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilmesi halinde veya kovuşturma evresinde beraat kararı verilmesi halinde içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi kararları sona erer.
*Koruma tedbiri olarak Hâkim, Mahkeme veya Cumhuriyet Savcısı tarafından verilen içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi kararını uygulamayan içerik, yer veya erişim sağlayıcıları hakkında fiilin daha ağır cezayı gerektiren başka bir suç oluşturduğu haller saklı kalmak kaydıyla beş yüz günden üç bin güne kadar adli para cezası uygulanmaktadır.
*İdarî tedbir olarak Başkan tarafından verilen içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi kararının uygulanmaması halinde ise Başkan tarafından içerik, yer ve erişim sağlayıcıları hakkında on bin Türk Lirasından yüz bin Türk Lirasına kadar idarî para cezası uygulanmaktadır.
*Erişimin engellenmesi kararları, normal şartlarda içerik içerisinde ihlalin gerçekleştiği kısma ilişkin olarak verilmektedir. Ancak, teknik olarak sadece bu kısma ilişkin içeriğe erişimin engellenmesinin mümkün olmadığı veya bu yol ile ihlalin önlenemediği durumlarda, internet sitesinin tümüne yönelik olarak erişimin engellenmesi kararı verilebilmektedir. Erişimin engellenmesi kararlarının, amacı gerçekleştirebilecek nitelikte görülmesi halinde sınırlı süre ile verilebilmesi de mümkündür.
B) Gecikmesinde Sakınca Bulunan Hâllerde İçeriğin Çıkarılması Veya Erişimin Engellenmesi
*Yaşam hakkı ile kişilerin can ve mal güvenliğinin korunması, millî güvenlik ve kamu düzeninin korunması, suç işlenmesinin önlenmesi veya genel sağlığın korunması sebeplerinden bir veya bir kaçına bağlı olarak hâkim tarafından veya gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde, Cumhurbaşkanlığı veya millî güvenlik ve kamu düzeninin korunması, suç işlenmesinin önlenmesi veya genel sağlığın korunması ile ilgili bakanlığın talebi üzerine Başkan tarafından yayınla ilgili olarak içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi kararları verilebilmektedir. Karar, Başkan tarafından erişim sağlayıcılara ve ilgili içerik ve yer sağlayıcılara bildirildikten sonra derhâl ve en geç kararın bildirilmesi anından itibaren dört saat içinde uygulanır.
*Başkan, kararı yirmi dört saat içinde Sulh Ceza Hâkiminin onayına sunar. Hâkim, kararını kırk sekiz saat içinde açıklamazsa, karar kendiliğinden kalkar.
*Erişimin engellenmesi kararları, normal şartlarda içerik içerisinde ihlalin gerçekleştiği kısma ilişkin olarak verilmektedir. Ancak, teknik olarak sadece bu kısma ilişkin içeriğe erişimin engellenmesinin mümkün olmadığı veya bu yol ile ihlalin önlenemediği durumlarda, internet sitesinin tümüne yönelik olarak erişimin engellenmesi kararı verilebilmektedir.
*Yukarıdaki suça konu içerikleri oluşturan ve yayanlar hakkında Başkan tarafından, Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulur. Bu suçların faillerine ulaşmak için gerekli olan bilgiler içerik, yer ve erişim sağlayıcılar tarafından hâkim kararı üzerine adli mercilere verilir. Bu bilgileri vermeyen içerik, yer ve erişim sağlayıcıların sorumluları, fiilin daha ağır cezayı gerektiren başka bir suç oluşturduğu haller saklı kalmak kaydıyla üç bin günden on bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.
*İçeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi kararını uygulamayan içerik, yer ve erişim sağlayıcılarına elli bin Türk lirasından beş yüz bin Türk lirasına kadar idari para cezası verilir.
C) İnternet Ortamında Yapılan İçeriğin Kişilik Haklarını İhlal Etmesi
*Kişilik haklarının ihlal edilmesi durumunda gerçek ve tüzel kişiler ile kurum ve kuruluşlar, içerik sağlayıcılarına veya ulaşamamaları halinde yer sağlayıcısına veya doğrudan Sulh Ceza Hâkimine başvurarak içeriğin yayından çıkarılmasını isteyebilirler.
*Tarafların kişilik haklarının ihlaline ilişkin yapmış oldukları başvurulara, içerik veya yer sağlayıcıları en geç yirmi dört saat içerisinde cevap vermelidir.
*Kişilik haklarının ihlaline ilişkin yapılmış olan başvuru hakkında hâkim en geç yirmi dört saat içinde duruşma yapmadan karar verir. Hâkim, başvuru hakkında içeriğin çıkarılmasına veya içeriğin ihlal teşkil eden kısmına erişimin engellenmesine karar verebilir. İçeriğe erişimin engellenmesi yoluyla ihlalin önlenemediği durumlarda, hâkim internet sitesinin tümüne yönelik olarak erişimin engellenmesi kararını gerekçeli olarak açıklamak kaydıyla verebilmektedir. Bu kararlara karşı itiraz yolu açıktır.
*Hâkimin verdiği karar doğrudan Erişim Sağlayıcıları Birliğine (Birlik) gönderilir. Birlik tarafından içerik, yer ve erişim sağlayıcılarına gönderilen karar, derhal ve en geç dört saat içinde uygulanır. Aksi halde beş yüz günden üç bin güne kadar adli para cezası verilir.
*İçeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi kararına ilişkin yayının başka internet adreslerinde de yayınlanması durumunda hakkı ihlal edilen kişi tarafından Birliğe müracaat edilmesi hâlinde mevcut karar bu adresler için de uygulanır.
D) İnternet Ortamında Yapılan İçeriğin Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Etmesi
*İçeriği özel hayatın gizliliğinin ihlal eden yayınlar hakkında ilgili kişiler, içeriğe erişimin engellenmesi tedbirinin uygulanması talebini doğrudan Kuruma iletebilmektedir. Başkan, bu talebi derhâl Birliğe bildirir ve erişim sağlayıcıları bu tedbir talebini derhâl ve en geç dört saat içinde uygular.
*Erişimin engellenmesi talebinde bulunan kişiler, bu taleplerini talepte bulundukları saatten itibaren yirmi dört saat içinde Sulh Ceza Hâkiminin kararına sunar. Hâkim, ilgili içerik nedeniyle özel hayatın gizliliğinin ihlal edilip edilmediğini değerlendirerek kararını en geç kırk sekiz saat içinde açıklar ve doğrudan Kuruma gönderir; aksi hâlde, erişimin engellenmesi tedbiri kendiliğinden kalkar. Bu karara karşı itiraz yolu açıktır.
*Özel hayatın gizliliğinin ihlaline bağlı olarak gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde yirmi dört saat içinde Sulh Ceza Hâkiminin onayına sunulmak kaydıyla doğrudan Başkanın emri üzerine Kurum tarafından erişim engellenir. Hâkim, kırk sekiz saat içinde onaya ilişkin kararını açıklar.
*Erişimin engellenmesi kararı, sadece özel hayatın gizliliğini ihlal eden kısma ilişkin olarak verilir.
4) SONUÇ
Artan teknolojik gelişmeler sonucunda, her gün milyonlarca içerik internet üzerinde yayınlanmaktadır. Bu içeriklerden bazıları hukuka aykırılık teşkil etmektedir. Hukuka aykırılık teşkil eden bu içerikler ilgililerine zarara vermekte ve ilgililerin haklarını ihlal etmektedir. Bu tarz hukuka aykırı içeriklerin tespit edilmesi ve içeriğin internet ortamından çıkarılması veya içeriğe erişimin engellenmesi ilgililerin haklarının korunması ve bu haklara karşı ihlallerin daha fazla yaşanmasını önlemek adına önem taşımaktadır.
Stj. Av. Cemre Zeynep EROĞUZ
TARLAN AVUKATLIK BÜROSU
AV. AYLİN TARLAN
Tarlan Avukatlık Bürosu Bloğu 
One Reply to “”