Bağımsız denetim; finansal tabloların ve diğer finansal bilgilerin, finansal raporlama standartlarına uygunluğu ve doğruluğu açısından, makul güvence sağlayacak yeterli ve uygun denetim kanıtlarının elde edilmesi amacıyla, denetim standartlarında öngörülen tekniklerin uygulanarak defter, kayıt ve belgeler üzerinden incelenmesi, değerlendirilmesi ve elde edilen bulguların bir raporla sonuçlandırılması sürecini ifade etmektedir.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun (“TTK”) 397. maddesi uyarınca, bağımsız denetime tabi olacak şirketler Cumhurbaşkanı tarafından belirlenmektedir. Bu doğrultuda yayımlanan 6434 sayılı Bağımsız Denetime Tabi Şirketlerin Belirlenmesine Dair Karar (“Karar”), bağımsız denetime tabi olacak şirketlerin belirlenmesine ilişkin usul ve esasları ortaya koymaktadır.
Söz konusu Karar’da, şirketlerin finansal büyüklüklerine ilişkin bazı eşik değerler öngörülmüş olup; belirtilen üç ölçütten en az ikisinin eşik değerinin, art arda iki hesap döneminde aşılması halinde, ilgili şirketler bir sonraki hesap döneminden itibaren bağımsız denetim kapsamına girmektedir. Bununla birlikte, bazı şirketler söz konusu eşik değerlere bakılmaksızın doğrudan bağımsız denetim kapsamına girmektedir. Örneğin, finansal kuruluşlar, sermaye piyasası araçları ihraç eden kuruluşlar ve 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname kapsamında faaliyet gösteren kamu iktisadi teşebbüsleri bu kapsamdadır.
01.05.2025 tarihinde yayımlanan 9774 sayılı Bağımsız Denetime Tabi Şirketlerin Belirlenmesine Dair Kararda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Karar ile şirketlerin bağımsız denetime tabi olma eşikleri güncellenmiştir. Buna göre, aşağıda belirtilen şirketler için geçerli olan eşikler; aktif toplamı 60 milyon Türk Lirası, yıllık net satış hasılatı 80 milyon Türk Lirası ve çalışan sayısı 100 kişi iken, söz konusu değerler sırasıyla aktif toplamı 120 milyon Türk Lirası, yıllık net satış hasılatı 150 milyon Türk Lirası ve çalışan sayısı 100 kişi olarak değiştirilmiştir:
- Çağrı merkezi şirketleri hariç olmak üzere, 15/1/2004 tarihli ve 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu, 5/11/2008 tarihli ve 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu, 9/5/2013 tarihli ve 6475 sayılı Posta Hizmetleri Kanunu ve 6102 sayılı Kanunun 1525 inci maddesi kapsamında Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu düzenleme ve denetimine tabi olan şirketler
- Gayri faal olan veya faaliyetleri geçici olarak durdurulan veya iptal edilmiş olan iştirak ve şirketler hariç olmak üzere, TMSF’nin iştirakleri ile mülga 4389 sayılı Bankalar Kanunu ve 5411 sayılı Kanun kapsamında TMSF tarafından denetimi ve yönetimi devralınan şirketler
- Sermayesinin en az %50’si belediyelere ait olan şirketler
Herhangi bir eşiğe bağlı olmaksızın bağımsız denetime tabi olan şirketler ile yukarıda belirtilen şirketler kapsamında yer almayan diğer şirketler için geçerli olan bağımsız denetime tabi olma eşikleri; aktif toplamı 150 milyon Türk Lirası, yıllık net satış hasılatı 300 milyon Türk Lirası ve çalışan sayısı 150 kişi iken, bu eşikler sırasıyla aktif toplamı 300 milyon Türk Lirası, yıllık net satış hasılatı 600 milyon Türk Lirası ve çalışan sayısı 150 kişi olarak yeniden belirlenmiştir.
9774 sayılı Bağımsız Denetime Tabi Şirketlerin Belirlenmesine Dair Kararda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Karar’da yer alan yeni eşik değerler, şirketlerin 01.01.2025 ve sonrasında başlayan hesap dönemlerine ilişkin denetim yükümlülüklerinde geçerli olacak şekilde belirlenmiş olup, ilgili düzenleme 01.05.2025 tarihinde yürürlüğe girecektir.
Söz konusu düzenlemeler, finansal raporlamada şeffaflığın artırılması, hesap verebilirliğin güçlendirilmesi ve kurumsal yönetim ilkelerinin uygulanması açısından önemli bir işlev görmektedir. Aynı zamanda denetim yükümlülüğünün objektif kriterlere bağlanması, uygulamada eşitlik ve öngörülebilirlik sağlamaktadır.
Stj. Av. Sıla Deniz İÇLİ
TARLAN AVUKATLIK BÜROSU
AV. AYLİN TARLAN
Tarlan Avukatlık Bürosu Bloğu 