Telafi Çalışması Nedir?
Zorunlu nedenlerle işin durması, ulusal bayram ve genel tatillerden önce veya sonra işyerinin tatil edilmesi, işverenden veya çalışandan kaynaklanan sebepler sonucunda işyerinde normal çalışma sürelerinin önemli ölçüde eksilmesi veya hiç çalışma gerçekleştirilememesi durumlarında işverenin belirli şartlara uyarak çalışanı, çalışamadığı süreleri telafi etmesi amacıyla çalıştırmasına telafi çalışması denilmektedir.
Telafi çalışması fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışmadan farklı olup çalışan, telafi çalışması ile ek bir ücrete hak kazanmamaktadır.
Telafi Çalışması Örnekleri
-Covid-19 salgını sebebiyle çalışma saatlerinin önemli ölçüde eksilmesi veya hiç çalışılamaması
-Kurban Bayramı’nın hafta tatili ile birleştirilerek uzatılması sebebiyle çalışma yapılamaması
-İşyerinin boyanması sebebiyle çalışma yapılamaması
-Çalışanın yasal izinleri (yıllık izin, yeni iş arama izni, doğum izni…) harici sebepler dolayısıyla izin alması sebebiyle çalışma yapılamaması
Telafi Çalışmasının Şartları Nelerdir?
-İşveren tarafından yaptırılacak olan telafi çalışması eksik çalışmanın veya hiç çalışamamanın sona ermesinden ve normal çalışmanın başlamasından itibaren 4 ay süre ile yaptırılabilecektir.
-Telafi çalışması; ulusal bayram, hafta tatili gibi tatil olarak değerlendirilen zamanlarda yapılamamaktadır. Örneğin hafta tatili sadece Pazar günü olan işyerlerinde Cumartesi günleri de telafi çalışması yapılabilirken hafta tatili Cumartesi ve Pazar günü olan işyerlerinde Cumartesi günü çalışma yapılabilmesi mümkün değildir.
-Telafi çalışması günde maksimum 3 saat uzunluğunda olmalıdır.
-Herhalde telafi çalışması, günlük çalışma sınırı olan 11 saatten daha uzun olmamalıdır. Örneğin mesai saati 9 saat olan bir işyerinde işveren, çalışanına günde maksimum 2 saat telafi çalışması yaptırabilmektedir.
-İşveren, telafi çalışmasının İş Kanunu’nda (‘‘Kanun’’) sayılan nedenlerden hangisine dayandığını ve çalışanın hangi tarihte telafi çalışmasına başlayacağını önceden çalışana bildirmekle yükümlüdür.
Telafi Çalışmasının Usulüne Aykırı Olarak Yapılmasının Yaptırımı
İşveren tarafından telafi çalışması yapılırken uyulması gereken şartlara yukarıda değinmiştik. Kanun uyarınca 2024 yılı için bu şartlara uymayan işverenlere, telafi çalışmasının usulüne uygun olarak çalıştırmadığı her çalışan için 2.666,00.-TL idari para cezası yaptırımı bulunmaktadır.
Ek olarak telafi çalışmasının yukarıda değinmiş olduğumuz şartlara uyulmaksızın yapılması durumunda çalışma, telafi çalışması olarak değerlendirilmeyip gerekli şartların sağlanması halinde fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma olarak değerlendirilebilir ve çalışan ek ücrete hak kazanabilir.
Sonuç
Türk Hukuku bakımından Kanun, önemli ölçüde eksik gerçekleştirilmiş veya hiç gerçekleştirilememiş çalışma sürelerinin telafi edilmesi bakımından işverene bir hak tanımıştır. Bu hak çerçevesinde işveren, Kanun’da yer alan şartlara uymak koşuluyla eksik veya hiç gerçekleştirilememiş olan çalışmaları telafi edebilmektedir.
Av. Cemre Zeynep EROĞUZ
TARLAN AVUKATLIK BÜROSU
AV. AYLİN TARLAN
Tarlan Avukatlık Bürosu Bloğu 